Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu
O Centrum

Uwaga na kleszcze

19.7.2024

Sezon letni wiąże się z większą obecnością kleszczy na terenach zielonych. Stworzenia, które można spotkać w lasach, ogrodach miejskich i parkach, przenoszą groźne choroby — boreliozę i odkleszczowe zapalenie mózgu.

Dane statystyczne wskazują wzrost liczby kleszczy pospolitych w stolicy Wielkopolski na przestrzeni ostatnich lat. Więcej jest też zgłoszeń ukąszeń przez pasożyty oraz przypadków zachorowania na choroby, które przenoszą.

Większa liczba kleszczy w tym sezonie w Poznaniu może być spowodowana kilkoma czynnikami, w tym zmianami klimatycznymi, które sprzyjają dłuższym i łagodniejszym zimom, a także cieplejszym i wilgotniejszym wiosnom i latom. Takie warunki są idealne dla rozmnażania i przetrwania kleszczy. Dodatkowo w aspekcie długoterminowym zwiększona urbanizacja i zmiany w użytkowaniu gruntów mogą prowadzić do zwiększenia liczby miejsc odpowiednich dla kleszczy, takich jak parki i tereny zielone. Należy pamiętać, że nie ma idealnych danych porównawczych i część informacji o zwiększonej liczbie kleszczy to efekt tego, że bardziej zwracamy uwagę na obecność tych pajęczaków.

Kleszcze pospolite są najbardziej aktywne w okresie wiosennym i letnim, dokładnie od kwietnia do października. Jest to gatunek wilgociolubny, więc w upalne miesiące, którym towarzyszą niskie opady, zmniejsza się jego aktywność i liczebność.

Ryzyko choroby 

Kleszcze pospolite przenoszą dwie groźne choroby: boreliozę oraz odkleszczowe zapalenie mózgu. Pierwsza może objawiać się w różny sposób, jednak najczęściej występującym znakiem jest pojawienie się rumienia wędrującego. Należy pamiętać, że podejrzenia zachorowania powinno się zgłosić do lekarza pierwszego kontaktu. Ewentualna diagnoza pozwoli rozpocząć odpowiednie leczenie.

Gdy zauważysz kleszcza, należy go jak najszybciej usunąć. W aptekach są dostępne specjalne zestawy, można to zrobić również sterylną pensetą. Jeżeli jakiś fragment kleszcza pozostanie w skórze, nie należy próbować go wyciągnąć na siłę, tylko pozostawić do wyropienia. Następnie trzeba odkazić miejsce po usunięciu i obserwować całą skórze w kierunku pojawienia się rumienia wędrującego.

Na odkleszczowe zapalenie mózgu można się zaszczepić już od 13. miesiąca życia.  Najkorzystniej zrobić to na pół roku przed wakacjami, aby rozpocząć 3-dawkowy schemat szczepień. Można wykonać także przyśpieszoną formę dwóch dawek, aplikowanych w odstępie 2 dwóch tygodni.

Miejsca występowania kleszczy 

Pasożyty najczęściej można spotkać w lasach, parkach, na łąkach oraz obszarach z wysoką trawą i gęstymi krzewami. Ze względu na poziom wilgotności kleszcze lepiej czują się w lasach liściastych i mieszanych niż w iglastych. Jest ich więcej na terenach pełnych rozkładającego się drewna.

U osób dorosłych mniej więcej 70% wszystkich kleszczy wbija się w strefie od pasa w dół. Najczęściej są to kostki, łydki, zgięcia kolan, pachwiny, brzuch i pośladki. W przypadku dzieci ulubionym miejscem kleszczy jest rejon ich głowy, karku i barków. Zazwyczaj atakują niewielkich rozmiarów, łatwe do przeoczenia nimfy, rzadziej mniej liczne, za to dwukrotnie większe samice.

Gatunek przyciąga m.in. zapach potu czy wydychany dwutlenek węgla, dlatego najczęściej jest spotykany w wilgotnych i zacienionych miejscach, w których przebywają ludzie i zwierzęta.

Ochrona przed kleszczami 

Aby zmniejszyć ryzyko ugryzienia, należy pamiętać o kilku zasadach. Warto nosić ubrania z długimi rękawami i nogawkami, unikać chodzenia w wysokiej trawie i gęstych krzewach oraz używać preparatów przeciw kleszczom. Należy także dokładnie oglądać swoje ciało po powrocie z obszarów, w których mogą występować pasożyty, w szczególności pachwiny, skórę za uszami, pachy oraz linie włosów.

Ugryzienie przez kleszcza nie jest równoznaczne z zachorowaniem na przenoszone przez nie choroby, jednak w przypadku niepokojących oznak warto skontaktować się z lekarzem.

Źródło: poznan.pl