Przemoc wobec osób starszych

Przemoc może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, dochodów czy wykształcenia i może mieć różne oblicza – od słów po czyny.  Jej ślady, nawet po wielu latach, mogą utrudniać tworzenie dobrych relacji z ludźmi. Z uwagi na postępujący proces starzenia się społeczeństw na całym świecie przemoc wobec starszych jest poważnym problemem społecznym.

Najczęstszą formą przemocy wobec starszych jest przemoc psychiczna i ekonomiczna. Główne formy przemocy wobec seniorów:

• izolowanie,
• zabieranie pieniędzy (np. emerytury czy renty),
• wytykanie choroby i niepełnosprawności,
• ograniczanie swobody decyzji,
• straszenie oddaniem do domu opieki,
• wmawianie choroby psychicznej,
• szantażowanie, groźby, wyzwiska,
• wymuszanie zmian w testamencie,
• obciążanie zawyżonymi kosztami (np. kredytami lub pożyczkami),
• skłanianie do darowizn,
• zaniedbywanie, niezapewnienie jedzenia, leków, środków higieny osobistej, opieki medycznej,
• opuszczenie przez opiekunów, pozostawienie bez opieki.

Przemoc wobec starszych ma miejsce najczęściej w domach lub instytucjach opiekuńczych. Sprawcami są członkowie najbliższej rodziny (współmałżonek, dzieci, wnukowie) lub opiekunowie instytucjonalni. Sprawcy zwykle mają z ofiarą silny emocjonalnie i długotrwały kontakt – są to najczęściej najbliżsi, dlatego ofiary wstydzą się, boją, mają poczucie winy, a nawet usprawiedliwiają sprawców i ukrywają problem. Często osoby starsze nie mają świadomości, że takie traktowanie jest przemocą.

Jeśli doświadczasz krzywdy ze strony bliskich lub podejrzewasz, że osoba starsza doznaje przemocy w rodzinie, nie czekaj, działaj.

Jak reagować, gdzie szukać pomocy:

• powiedz o tym komuś, komu ufasz,
• w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia nie obawiaj się skontaktować z policją lub pogotowiem ratunkowym,
• możesz też zgłosić się do najbliższego ośrodka pomocy społecznej czy ośrodka interwencji kryzysowej,
• możesz skorzystać z Telefonu Zaufania, zadzwonić na przykład na Niebieską Linię, przysługują Ci porady i konsultacje telefoniczne, wsparcie psychologiczne i prawne.

Jeśli doświadczasz przemocy lub jesteś jej świadkiem — nie skrywaj cierpienia, powiadom odpowiednią instytucję!

Przydatne numery:

• policja: 997 lub 112,
• Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, tel. 61 646 33 44,
• Centrum Inicjatyw Senioralnych, tel. 61 847 21 11,
• Centrum Interwencji Kryzysowej, czynne całą dobę, tel. 509 111 508,
• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, tel. 800 120 002.

Autor: Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu